اشعار ترکی ادبیات ترک

گت دی آناما باشینا باشدان قارا چکسین

یار عزم ایلییب عاشیقی زولفون دارا چکسین

بیر حجله دوزه لدین ولی گر عکسیمی ویرساز

نقاشه دیین سینه می چکسه پارا چکسین

من گلمیشیدیم جان تاپام امما اولورم گور

عشقِین گوجی وار بیزلری هاردان هارا چکسین

اولدور گوزلیم منده یورولدوم بو اوره ک دای

طاقت یوخودور هی یارا اوستن یارا چکسین



ترجمه :

برو به مادرم بگو باز بر سرش سیاه بکشد  

یارم بر آن است که عاشق زلفش را به دار بکشد

برایم حجله ای بسازید اما اگر عکسم را گذاشتید

به نقاش بگویید اگر سینه ام را کشید پاره بکشد

من آمده بودم که جان بگیرم اما می میرم

ببین عشق می تواند مارا از کجا به کجا بکشد

بکش زیبای من من هم خسته شدم دلم دیگر

طاقت ندارد هی زخم روی زخم بکشد



شعر از  غلامرضا طریقی

ساقی دولانیم باشیوا پیمانه دولاندیر.........اخم ایلمه ناز ایلمه مستانه دولاندیر

مال ایستمیرم طالب شهرت دیرم من........یا رب قلان اوقاتیمی مردانه دولاندر

------------------------------------------------------------------------------

یاز قلم یاز. بو کونول پاسلی دمیرتک چورودی

توزلی طوفانه دوشوب . عشقیمی  طوفان بورودی

بیر سینیخ کشتی کیمین هی آخارام ساغ سولوما

ناخدا عشقیم اولوب  هر یره سویدی سورودی
//////////////////////////////////////////

گوزلرين آچ بير گئجه تا من گوروم ميخانه ني
( چشمهايت را يك شب باز كن تا من ميخانه را در آن ببينم )

دونياني ترك ايلييپ من دولدوروم پيمانه ني
( دنيا را ترك كرده ، پيمانه را پر كنم )

بي وفا اولسا نيگاري بير كسين بيچاره دير
( اگر يار كسي بي وفا باشد ، او بيچاره است )

بولبولون حالين دوشونمز گول، دئمه افسانه ني
( حال بلبل را گل نمي فهمد ، پس افسانه سرايي بس است )

اوت توتار عشقين يولوندا جان ورر بيچاره شمع
( شمع بيچاره در راه عشق آتش ميگيرد و جان مي دهد )

اما عاشيق سويليرهر كيم گوره پروانه ني
( اما عاشق دوست دارد كه هر كسي پروانه را ببيند )

قانلي كونلوم گوزليير يول تا سنه قوربان اولا
( چشم خونبار من چشم به راه توست تا قربانت شود )

گل بو هيجراندان خراب ائتمه داها كاشانه ني
( از اين هجران بيا و ديگر كاشانه را خراب نكن )

هر كونول الدن وره يارين او بير ويرانه دير
( هر دلي كه يار خود را از دست بدهد يك ويرانه است )

بير نظريار ائلسه آباد ائدر ويرانه ني
( اگر يار يك نظر بكند اين ويرانه آباد مي شود )

گر مني چكسن دارا اولدورسن الدن توتمارام
(اگر مرا به دار مي كشي ، بكش ، من تو را از دست نخواهم داد )

اولدور نده اوپ محبتدن دل ديوانه ني
( آري بكش ، نه اين كه از روي محبت دل ديوانه را ببوسي )

عاشيقه بير گون دئديم ترك ائله او ياري ، دئدي
( يك روز به عاشق گفتم ، يارت را ترك كن ، گفت )

بيلميسن عشق آتشي له يانديريپ غمخانه ني؟
( نمي داني كه با آتش عشق غمخانه را به آتش كشيده است ؟ )

هاميني ترک ائلرم هر کيمسه واردير دونيادا
( همگان را ترك مي كنم ، هر كسي كه در دنيا هست )

اما من ترك ائدمرم او ساقي دوردانه ني
( اما من آن ساقي دردانه را ترك نخواهم كرد )

سنده گل ترک ائله مسجيد تا گئدخ ميخانه يه
( تو هم بيا مسجد را ترك كن تا با هم به ميخانه برويم )

توبه ائد ،سن محرم اول اوپ ديلبر جانانه ني
( توبه كن ، تو محرم شو و دلبر جانانه خود را ببوس )

سونرا گل با هم "وفا" جاندان اولاخ قوربان اونا
( بعد بيا اي وفا تا با هم از جان و دل قربان او شويم )

آغلاياخ شايد اشيدسين گريه ي مستانه ني
( گريه كنيم با هم تا شايد گريه مستانه ما را بشنود )

یار قاصیدی
چوخ سعی ائله دیم دوشمیه بلکه دیله دردیم

اما نه قیلیم چاره کی دیلدن دیله دوشدی

تک قویما گولوم شهریاری گل یئنه یوخلا

بیردن گوره سن تاپدی اجل فاصله دوشدی
///////////////////////////////////

چیلله گئجه سی یئتیشدی یولدان

فامیل توکولوبدی ســـــاغ و صولدان

 مش قوربانعلی  دوشوبدی قولـدان

دورد اللی یئییر جویــــز – میلاخ دان!

آرواد گـــــوز آغـــــاردیـری قیـــراخ دان!



سئفرایه ائدیبدی حمله شئر تک

تئز تئز یی ییری  انار و پشمک

آجیللره هی ووروبدو پاتک

 بئش قابی بوشالدیب اوسته - اوسته

تکجه سئچیری باداملا پوسته



چون سینی ایچینده گلدی قارپیز

قوربان دئدی : گل بو سمته آی قیز!

قَش قَش یئدی قارپیزی  آمانسیــــز

هیچ کیمسه آلانمادی الین نن

قارپیز سویی آخدی سققلین نن



مجلس  صاحابی سوسوب، قالیب واه!
گاهدان گولوری: دئییر ماشاللاه!

قلبینده دئییر ولی : آی آللاه!-

دورد اللی بوجور یئمه خ نه ایشدی؟

واه واه بو کیشی نه گورمه میشدی


بیر کیمسه یه وئرمیری ماجالی

تئز تئز سویور آلما -پرتقالی

تا که گؤرور ائو صاحاب بو حالی

هی چئینیری هیسله دیل دوداقین:

آی قارنی شیشه بوجور قوناقی



ازبس یئدی ، دالبادال چای ایشدی

قارقیش اوخی مقصده یتیشدی

تیخماق اثرین ده  قارنی شیشدی

بیردن بیره ناله سی اوجالــدی

مجلس صاحابی خطایه  قالدی


آرواد دئدی : ای وای اؤلدی قوربان!

دور ماشینی فوری  یاندیر  اوغلان!

تا کـــــــــــــه آپـــــاراق مطبّه الآن

یئردن اونو قووزادی   قوناقلار

آلدی بئلینه اوغول  به  ناچار



ایستیردی چیخا اتاق دان   اوغلان

ائتدی الینن اشاره قوربان

گوردو آتاسی دئییر یاواشدان:

اوچ -دؤرد تیکه حالوا اولسا خوشدی

معده م دیه سن بیر آزجا بوشدی!!

/////////////////////////////
گوزل سن گوزلیم


سن گوزللر گوزلیندن ده گوزل سن گوزلیم


بو گوزللیک ده ، آغیزلاردا مَثَل سن گوزلیم


بو آجی دونیادا سن تکجه شیرین بیر مزه سن


قوی کی من ساده دییم دادلی عسل سن گوزلیم


من گوزل شعرلریمی تکجه سنین عشقه دئدیم


چون کی سن لاییق بو شعر و غزل سن گوزلیم


نییه سن ساچلاریوی مندن آخی گیزله دیسن ؟؟


اولمویا شوخلوق اوچون سنده چچل سن گوزلیم


سنین عشقیندن اوزاق گزمه رم من حتی اگر


او کامان قاشلاریوینان منی دَل سَن گوزلیم


الرم جانیمی قوربان سنه تای نازلی یارا


اگر کی بوسه اوچون بیر قوناق گَل سن گوزلیم


شاعیر : وحید شکرزاده

یاراشیر

 

سنه ای نازلی نیگار زولف پریشان یاراشیر

 

اوزوون وصفینه ده تک مه تابان یاراشیر

 

سئچیلن دونیا گوزللرده هره بیر یئر آلیب

 

سنه ای غونچه دهان تکجه بو سولطان یاراشیر

 

منی تا سن گؤروسن قاش قاباغین یئر سوپورور

 

گولگونن کی سنه بو چهره خندان یاراشیر

 

او قدر عشقیوه دؤزدوم کی آدیم مجنونا چؤندی

 

سنه ده بول لقب لیلی دوران یاراشیر

 

بو دی قصدیم سنی اؤز سئوگی تورومدا گیره سالماق

 

اُو دی کی باخ منه اُووچی سنه جیران یاراشیر

 

گوزلیم گل یانیما تا کی دئسین دونیا بیزه

 

اوغلانا قیز یاراشیر باخ قیزا اوغلان یاراشیر
/////////////////////////////////////




   آختاریرام                                                    

 

بیر دنه یار آختاریرام جیسمیمه جان آختاریرام

 

نه گوزل اولسون نه مارال عشقی قانان آختاریرام

 

نازلی نیگار،عشقه دچار،سئوملی یار،مست و خمار

 

بیر منه تای داش ئورگی عشقه سالان آختاریرام

 

مذهبی اسلام اُوزی پاک الگوسو زهرای علی

 

قلبی دنیز گؤزلری اُخ قاشی کامان آختاریرام

 

قدّی یوز آتمیش دان اوجا،لاب دا اوجا یوخ بالاجا

 

بویله موشخصات دا بیر غنچه دهان آختاریرام

 

عینکی یوخ وزنی آریخ همده کی بیر بوللی شولوخ

 

تجروبه سی داغجا ولی یاشدا جاوان آختاریرام

 

دوزلی شیرین چوخ وفالی تورک قیزی دا اولمالی دی

 

قوی کی دییم ساده سینی دورّ زمان آختاریرام

 

شاعیر : وحید شکرزاده




داغلار او گؤزله ساخلاسین یاسی
چیرپیلدی داشلارا عؤمور آیناسی
قوجاغیندا اوچ یاشیندا بالاسی
نه آرزی یا چاتدی ، نه کاما چاتدی
بیر گلین اؤزونو قایادان آتدی
*
غضبدن چاتدادی دوداغی - دیلی
بیرجه کؤرپه سیدی اونون نیسگیلی
کیشی غیرتدیدی ، داغلار گؤزلی
اوخ اولوب نامردین گؤزونه باتدی
بیر گلین اؤزونو قایادان آتدی
*
بیر کیمسه یئتمه دی هایا ، آغلادی
باغدی هلاکته قایا آغلادی
یاش دؤندو گؤزونده چایا اغلادی
دره لر یاس توتوب ، ماتمه باتدی
بیر گلین اؤزونو قایادان آتدی
*
باخ یوردون باخ ائلین فاجعه سینه
بیر عؤمرون باهاری دؤندو ترسینه
کؤرپه هارایینا ، آنا سه سینه
قارتالدا قایادان قاشینی چاتدی
بیر گلین اؤزنو قایادان آتدی
*
گوله لر باغرینی شان - شان ائیله دی
داغلار مارالینی جاندان ائیله دی
عصمتی اوزونه قالخان ائیله دی
قانین شهیدلرین قانینا قاتدی
بیر گلین اؤزونو قایادان آتدی
*
گیلئیلی دن گلدی منه بو یازی
بوتون آشیقلارین آغلادی سازی
داغلارین قوینوندا او داغلار قیزی
اؤزونه داغ بویدا هئیکل اوجالتدی
بیر گلین اؤزونو قایادان آتدی
*
عروسی خود را از صخره پرتاب کرد

داغلار او گؤزله ساخلاسین یاسی
چیرپیلدی داشلارا عؤمور آیناسی
قوجاغیندا اوچ یاشیندا بالاسی
نه آرزی یا چاتدی ، نه کاما چاتدی
بیر گلین اؤزونو قایادان آتدی
*
غضبدن چاتدادی دوداغی - دیلی
بیرجه کؤرپه سیدی اونون نیسگیلی
کیشی غیرتدیدی ، داغلار گؤزلی
اوخ اولوب نامردین گؤزونه باتدی
بیر گلین اؤزونو قایادان آتدی
*
بیر کیمسه یئتمه دی هایا ، آغلادی
باغدی هلاکته قایا آغلادی
یاش دؤندو گؤزونده چایا اغلادی
دره لر یاس توتوب ، ماتمه باتدی
بیر گلین اؤزونو قایادان آتدی
*
باخ یوردون باخ ائلین فاجعه سینه
بیر عؤمرون باهاری دؤندو ترسینه
کؤرپه هارایینا ، آنا سه سینه
قارتالدا قایادان قاشینی چاتدی
بیر گلین اؤزنو قایادان آتدی
*
گوله لر باغرینی شان - شان ائیله دی
داغلار مارالینی جاندان ائیله دی
عصمتی اوزونه قالخان ائیله دی
قانین شهیدلرین قانینا قاتدی
بیر گلین اؤزونو قایادان آتدی
*
گیلئیلی دن گلدی منه بو یازی
بوتون آشیقلارین آغلادی سازی
داغلارین قوینوندا او داغلار قیزی
اؤزونه داغ بویدا هئیکل اوجالتدی
بیر گلین اؤزونو قایادان آتدی
*
عروسی خود را از صخره پرتاب کرد
////////////////////////////////
               
دئدیم – دئدی


دئدیم : - ائی غنچه دهان ، کونلومو قان ائیله میسن ،

دئدی : - بیجا یئره عشقیمده فغان ائیله میسن !

دئدیم : - اینصاف ائله ، اینجیتمه منی ،عاشیقینم

دئدی : - گئت ،سرّیمی دونیایا عیان ائله میسن

دئدیم :- آغلاتما منی سرو بویون شوقوندا ،

دئدی :- گوز یاشینی بیهوده روان ائیله میسن !

دئدیم : - آخر، گوزلیم ،باغ و بهاریم سن سن ،

دئدی : - سن عومرونو حسرتله خزان ائیله میسن !

دئدیم : - آز چکمه میشم گوزلرینین حسرتینی ،

دئدی : - اوز کونلونو یئر سیز نیگران ائیله میسن !

دئدیم : - عشقینده اسیرم ، منه بس خئیری ندیر ؟

دئدی : - اوّلده بو سئودادا زیان ائیله میسن !

دئدیم : - عشق آتشی نئیلر منه قورخان دئییلم !

دئدی : - بی چاره ، یانارسان ، نه گومان ائیله میسن ؟!

دئدیم : - ائی گول ، من ازه ل دن ده گوزه ل عاشیقینم

دئدی : - سن روحونی عشق ایله جاوان ائیله میسن ،

دئدیم : -هر گون سری – کویینده دولانماق دیر ایشیم

دئدی : - واحید نه گوزه ل یئرده مکان ائیله میسن !
//////////////////////////////////////////////
                                              آنا يوردون قيزي سارا

سارا بير آيدي بيزيم اللره آيسز گجه لر ----------------- بير اوجا سسدي قولاق وئر اونا هايسز گجه لر

سارا بير باغدي طبيعتدن آليب قول بوداقی ----------------- بير شيرين ماهنيدي یانلیزاوخیار ائل دوداقی

سارا بير قيزدي سودان سورمه چكبپ گوزلرينه ----------------- جان دييب بيرده اوركدن آرازين سوزلرينه

سارا سئودا ايله دونياني آنان بير قيزدي ----------------- او قارانليق گئجه ني آيدين ائدن اولدوزدي

سارا سودا ايله دونياني آنان بير قيزدي ----------------- سارا غملر اوجاقيندا آليشان بير كوزدي

بير نجابتلي گلين دير ائله آسلان ساياغي ----------------- قويمادي قار ائده دنياسني چاقال اياقي

اوزوني آتدي سئله اوزگني حيران ائلدي ----------------- اويانان شمعيني پروانيه قربان ائله دي

قوشولوب سللره گتدي آنا يوردون ساراسي ----------------- قالدي شيرين اورگينده يئنه فرهاد ياراسي

باغلادي ساچلاريني قويمادي بيگانه گوره ----------------- آنا يوردون قيزي وئرمز ساچين هر كيمسه هوره

گلين اولدي آرازا اوردا تويون توتدي سارا ----------------- سوئله دي اوردا اورك سوزلريني نازلي يارا

آراز آغلار گوز ايله آلدي ساراي اللريني ----------------- دارادي ائل قيزينين بيرده قارا تللريني

گتدي گوزلردن اوزاق دوشدي ائلين بيردنه سي ----------------- گورمدي خان چوبانين آيريليقين سون نفسي

سارا گوز لر دن اوزاق دوشسده ايتمز اثري ----------------- بير ياراق تك سوزونون واردي هله چوخ كسري

گینه گلدی رمضان هامی مسلمان اولاجاق

دین اسلام اوجالوب خلق نماز خوان اولاجاق


گله جق غیرتده فاسق ، اولاجاق اهل تمیز

ایتدیقی معصیته جمـــــــله پشیمــان اولاجا ق


بیر محرمده چخوب شاهقلی بو مسجد دن

بیر ده بو آیده گلــــوب داخـل ایوان اولاجا ق


روزه سین میل ایلینلر چیخاجاقلار سفـره

ایله بیر هاموسی زوار خـــراسان اولاجا ق


او آداملار که ایدوب میلته چوخ جور وستم

هاموسی بیر گئجه ده قاری قرآن اولاجا ق

هیچ گناه اولماسا بسدور بیزه بو صوم وصلاه

قبر ایچینده بیزه او حائیل سوزان اولاجاق
...............................................................................

ترجمه فارسی:


رمضان آمد


ماه رمضان آمد و همه مسلمان خواهند شد

دین اسلام بلند مرتبه شده و همه نماز خوان خواهند شد


فاسق غیرتمند و اهل تمیز خواهد شد

برای تمام معصیتهایی که کرده پشیمان خواهد شد


شاهقلی یکبار در ماه محرم به این مسجد آمده است

بار دیگر هم در این ماه وارد ایوان خواهد شد

روزه خواران به مسافرت خواهند رفت

گویا همه شان برای زیارت به خراسان خواهند رفت


آنانکه به مردم ظلم و ستم بسیار کرده اند

همه شان ناگهان قاری قران خواهند شد


تصور میکنند با این همه گناه خواندن نماز و روزه گرفتن

درون قبر حائلی برای آتش سوزان جهنم خواهد شد.
///////////////////////////////////////////
شعر ترکی حیدر بابا
حيدربابا نام كوهي در زادگاه استاد محمد حسين بهجتي تبريزي ملقب به شهريار است . منظومة « حيدربابايه سلام » نخستين بار در سال ١٣٣٢ منتشر شد و از آن زمان تا كنون به زبانهاي مختلفي ترجمه شده است.
حيدربابا سندي زنده است ، و پرده اي رنگين و برجسته از زندگي در روستا را نشان مي دهد . مضمون اغلب بندهاي آن شايستة ترسيم و نقاشي است . زيرا از طبيعت جاندار سرچشمه مي گيرد . قلب پاك و انسان دوستِ شهريار بر صحنه ها نور مي ريزد و خوانندگان شعرش را به گذشت هاي دور مي برد . نيمي از اين منظومه نامنامه و يادواره است كه شاعر در آن از خويشان وآشنايان و مردم زادگاه خود و حتي چشمه ها و زمينها و صخره هاي اطراف خشگناب نام مي برد و هر يك را در شعر خود جاودانگي مي بخشد.


حيدربابا یه سلام





حیدربابا منظومه سی

حيدربابا ، ايلديريملار شاخاندا
سئللر ، سولار ، شاققيلدييوب آخاندا
قيزلار اوْنا صف باغلييوب باخاندا
سلام اولسون شوْکتوْزه ، ائلوْزه !
منيم دا بير آديم گلسين ديلوْزه

حيدربابا ، کهليک لروْن اوچاندا
کوْل ديبينَّن دوْشان قالخوب ، قاچاندا
باخچالارون چيچکلنوْب ، آچاندا
بيزدن ده بير موْمکوْن اوْلسا ياد ائله
آچيلميان اوْرکلرى شاد ائله

بايرام يئلى چارداخلارى ييخاندا
نوْروز گوْلى ، قارچيچکى ، چيخاندا
آغ بولوتلار کؤينکلرين سيخاندا
بيزدن ده بير ياد ائلييه ن ساغ اوْلسون
دردلريميز قوْى ديّکلسين ، داغ اوْلسون

حيدربابا ، گوْن دالووى داغلاسين !
اوْزوْن گوْلسوْن ، بولاخلارون آغلاسين !
اوشاخلارون بير دسته گوْل باغلاسين !
يئل گلنده ، وئر گتيرسين بويانا
بلکه منيم ياتميش بختيم اوْيانا

حيدربابا ،‌ سنوْن اوْزوْن آغ اوْلسون !

دؤرت بير يانون بولاغ اوْلسون باغ اوْلسون !

بيزدن سوْرا سنوْن باشون ساغ اوْلسون !

دوْنيا قضوْ-قدر ، اؤلوْم-ايتيمدى

دوْنيا بوْيى اوْغولسوزدى ، يئتيمدى

حيدربابا ، يوْلوم سنَّن کج اوْلدى
عؤمروْم کئچدى ، گلممه ديم ، گئج اوْلدى
هئچ بيلمه ديم گؤزللروْن نئج اوْلدى
بيلمزيديم دؤنگه لر وار ،‌ دؤنوْم وار
ايتگين ليک وار ، آيريليق وار ، اوْلوْم وار

حيدربابا ، ايگيت اَمَک ايتيرمز
عؤموْر کئچر ، افسوس بَرَه بيتيرمز
نامرد اوْلان عؤمرى باشا يئتيرمز
بيزد ، واللاه ، اونوتماريق سيزلرى
گؤرنمسک حلال ائدوْن بيزلرى

حيدربابا ، ميراژدر سَسلننده
کَند ايچينه سسدن - کوْيدن دوْشنده
عاشيق رستم سازين ديللنديرنده
يادوندادى نه هؤلَسَک قاچارديم
قوشلار تکين قاناد آچيب اوچارديم

شنگيل آوا يوردى ، عاشيق آلماسى
گاهدان گئدوب ، اوْردا قوْناق قالماسى
داش آتماسى ، آلما ،‌ هيوا سالماسى
قاليب شيرين يوخى کيمين ياديمدا
اثر قويوب روحومدا ، هر زاديمدا

حيدربابا ، قورى گؤلوْن قازلارى
گديکلرين سازاخ چالان سازلارى
کَت کؤشنين پاييزلارى ، يازلارى
بير سينما پرده سى دير گؤزوْمده
تک اوْتوروب ، سئير ائده رم اؤزوْمده

حيدربابا ،‌ قره چمن جاداسى
چْووشلارين گَلَر سسى ، صداسى
کربليا گئدنلرين قاداسى
دوْشسون بو آج يوْلسوزلارين گؤزوْنه
تمدّونون اويدوخ يالان سؤزوْنه


حيدربابا ، شيطان بيزى آزديريب
محبتى اوْرکلردن قازديريب
قره گوْنوْن سرنوشتين يازديريب
ساليب خلقى بير-بيرينن جانينا
باريشيغى بلشديريب قانينا


گؤز ياشينا باخان اوْلسا ، قان آخماز
انسان اوْلان بئلينه تاخماز
آمما حئييف کوْر توتدوغون بوراخماز
بهشتيميز جهنّم اوْلماقدادير !
ذى حجّه ميز محرّم اوْلماقدادير !

(١٤)خزان يئلى يارپاخلارى تؤکنده
بولوت داغدان يئنيب ، کنده چؤکنده
شيخ الاسلام گؤزل سسين چکنده
نيسگيللى سؤز اوْرکلره دَيَردى
آغاشلار دا آللاها باش اَيَردى


داشلى بولاخ داش-قومونان دوْلماسين !
باخچالارى سارالماسين ، سوْلماسين !
اوْردان کئچن آتلى سوسوز اولماسين !
دينه : بولاخ ، خيرون اوْلسون آخارسان
افقلره خُمار-خُمار باخارسان

حيدر بابا ، داغين ، داشين ، سره سى
کهليک اوْخور ، داليسيندا فره سى
قوزولارين آغى ، بوْزى ، قره سى
بير گئديديم داغ-دره لر اوزونى
اوْخويئديم‌ : « چوْبان ، قيتر قوزونى »
حيدر بابا ، سولى يئرين دوْزوْنده
بولاخ قئنير چاى چمنين گؤزونده
بولاغ اوْتى اوْزَر سويون اوْزوْنده
گؤزل قوشلار اوْردان گليب ، گئچللر
خلوتليوْب ، بولاخدان سو ايچللر

بىچين اوْستى ، سونبول بيچن اوْراخلار
ايله بيل کى ، زوْلفى دارار داراخلار
شکارچيلار بيلديرچينى سوْراخلار
بيچين چيلر آيرانلارين ايچللر
بيرهوشلانيب ، سوْننان دوروب ، بيچللر

حيدربابا ، کندين گوْنى باتاندا
اوشاقلارون شامين ئييوب ، ياتاندا
آى بولوتدان چيخوب ، قاش-گؤز آتاندا
بيزدن ده بير سن اوْنلارا قصّه ده
قصّه ميزده چوخلى غم و غصّه ده

قارى ننه گئجه ناغيل دييَنده
کوْلک قالخيب ، قاپ-باجانى دؤيَنده
قورد گئچينين شنگوْلوْسون يينده
من قاييديب ، بيرده اوشاق اوْلئيديم
بير گوْل آچيب ، اوْندان سوْرا سوْلئيديم


عمّه جانين بال بلله سين ييه رديم
سوْننان دوروب ، اوْس دوْنومى گييه رديم
باخچالاردا تيرينگَنى دييه رديم
آى اؤزومى اوْ ازديرن گوْنلريم !
آغاج مينيپ ، آت گزديرن گوْنلريم !


هَچى خالا چايدا پالتار يوواردى
مَمَد صادق داملارينى سوواردى
هئچ بيلمزديک داغدى ، داشدى ، دوواردى
هريان گلدى شيلاغ آتيب ، آشارديق
آللاه ، نه خوْش غمسيز-غمسيز ياشارديق

شيخ الاسلام مُناجاتى دييه ردى
مَشَدرحيم لبّاده نى گييه ردى
مشْدآجلى بوْز باشلارى ييه ردى
بيز خوْشودوق خيرات اوْلسون ، توْى اوْلسون
فرق ائلَمَز ، هر نوْلاجاق ، قوْى اولسون


ملک نياز ورنديلين سالاردى
آتين چاپوپ قئيقاجيدان چالاردى
قيرقى تکين گديک باشين آلاردى
دوْلائيا قيزلار آچيپ پنجره
پنجره لرده نه گؤزل منظره !


حيدربابا ، کندين توْيون توتاندا
قيز-گلينلر ، حنا-پيلته ساتاندا
بيگ گلينه دامنان آلما آتاندا
منيم ده اوْ قيزلاروندا گؤزوم وار
عاشيقلارين سازلاريندا سؤزوم وار

حيدربابا ، بولاخلارين يارپيزى
بوْستانلارين گوْل بَسَرى ، قارپيزى
چرچيلرين آغ ناباتى ، ساققيزى
ايندى ده وار داماغيمدا ، داد وئرر
ايتگين گئدن گوْنلريمدن ياد وئرر

بايراميدى ، گئجه قوشى اوخوردى
آداخلى قيز ، بيگ جوْرابى توْخوردى
هرکس شالين بير باجادان سوْخوردى
آى نه گؤزل قايدادى شال ساللاماق !
بيگ شالينا بايرامليغين باغلاماق !

شال ايسته ديم منده ائوده آغلاديم
بير شال آليب ، تئز بئليمه باغلاديم
غلام گيله قاشديم ، شالى ساللاديم
فاطمه خالا منه جوراب باغلادى
خان ننه مى يادا ساليب ، آغلادى

حيدربابا ، ميرزَممدين باخچاسى
باخچالارين تورشا-شيرين آلچاسى
گلينلرين دوْزمه لرى ، طاخچاسى
هى دوْزوْلر گؤزلريمين رفينده
خيمه وورار خاطره لر صفينده

بايرام اوْلوب ، قيزيل پالچيق اَزَللر
ناققيش ووروب ، اوتاقلارى بَزَللر
طاخچالارا دوْزمه لرى دوْزللر
قيز-گلينين فندقچاسى ، حناسى
هَوَسله نر آناسى ، قايناناسى


باکى چى نين سؤزى ، سوْوى ، کاغيذى
اينکلرين بولاماسى ، آغوزى
چرشنبه نين گيردکانى ، مويزى
قيزلار دييه ر : « آتيل ماتيل چرشنبه
آينا تکين بختيم آچيل چرشنبه »
يومورتانى گؤيچک ، گوللى بوْيارديق
چاققيشديريب ، سينانلارين سوْيارديق
اوْيناماقدان بيرجه مگر دوْيارديق ؟
على منه ياشيل آشيق وئرردى
ارضا منه نوروزگوْلى درردى

نوْروز على خرمنده وَل سوْرردى
گاهدان يئنوب ، کوْلشلرى کوْرردى
داغدان دا بير چوْبان ايتى هوْرردى
اوندا ، گؤردن ، اولاخ اياخ ساخلادى
داغا باخيب ، قولاخلارين شاخلادى


آخشام باشى ناخيرينان گلنده
قوْدوخلارى چکيب ، ووراديق بنده
ناخير گئچيب ، گئديب ، يئتنده کنده
حيوانلارى چيلپاق مينيب ، قوْوارديق
سؤز چيخسايدى ، سينه گريب ، سوْوارديق

ياز گئجه سى چايدا سولار شاريلدار
داش-قَيه لر سئلده آشيب خاريلدار
قارانليقدا قوردون گؤزى پاريلدار
ايتر ، گؤردوْن ، قوردى سئچيب ، اولاشدى
قورددا ، گؤردوْن ، قالخيب ، گديکدن آشدى

قيش گئجه سى طؤله لرين اوْتاغى
کتليلرين اوْتوراغى ، ياتاغى
بوخاريدا يانار اوْتون ياناغى
شبچره سى ، گيردکانى ، ايده سى
کنده باسار گوْلوْب - دانيشماق سسى


شجاع خال اوْغلونون باکى سوْقتى
دامدا قوران سماوارى ، صحبتى
ياديمدادى شسلى قدى ، قامتى
جؤنممه گين توْيى دؤندى ، ياس اوْلدى
ننه قيزين بخت آيناسى کاس اوْلدى

حيدربابا ، ننه قيزين گؤزلرى
رخشنده نين شيرين-شيرين سؤزلرى
ترکى دئديم اوْخوسونلار اؤزلرى
بيلسينلر کى ، آدام گئدر ، آد قالار
ياخشى-پيسدن آغيزدا بير داد قالار

ياز قاباغى گوْن گوْنئيى دؤيَنده
کند اوشاغى قار گوْلله سين سؤيَنده
کوْرکچى لر داغدا کوْرک زوْيَنده
منيم روحوم ، ايله بيلوْن اوْردادور
کهليک کيمين باتيب ، قاليب ، قاردادور

قارى ننه اوزاداندا ايشينى
گوْن بولوتدا اَييرردى تشينى
قورد قوْجاليب ، چکديرنده ديشينى
سوْرى قالخيب ، دوْلائيدان آشاردى
بايدالارين سوْتى آشيب ، داشاردى
خجّه سلطان عمّه ديشين قيساردى
ملا باقر عم اوغلى تئز ميساردى
تندير يانيب ، توْسسى ائوى باساردى
چايدانيميز ارسين اوْسته قايناردى
قوْورقاميز ساج ايچينده اوْيناردى

بوْستان پوْزوب ، گتيررديک آشاغى
دوْلدوريرديق ائوده تاختا-طاباغى
تنديرلرده پيشيررديک قاباغى
اؤزوْن ئييوْب ، توخوملارين چيتدارديق
چوْخ يئمکدن ، لاپ آز قالا چاتدارديق


ورزغان نان آرموت ساتان گلنده
اوشاقلارين سسى دوْشردى کنده
بيزده بوياننان ائشيديب ، بيلنده
شيللاق آتيب ، بير قيشقريق سالارديق
بوغدا وئريب ، آرموتلاردان آلارديق


ميرزاتاغى نان گئجه گئتديک چايا
من باخيرام سئلده بوْغولموش آيا
بيردن ايشيق دوْشدى اوْتاى باخچايا
اى واى دئديک قورددى ، قئيتديک قاشديق
هئچ بيلمه ديک نه وقت کوْللوکدن آشديق
حيدربابا ، آغاجلارون اوجالدى
آمما حئييف ، جوانلارون قوْجالدى
توْخليلارون آريخلييب ، آجالدى
کؤلگه دؤندى ، گوْن باتدى ، قاش قَرَلدى
قوردون گؤزى قارانليقدا بَرَلدى

ائشيتميشم يانير آللاه چيراغى
داير اوْلوب مسجديزوْن بولاغى
راحت اوْلوب کندين ائوى ، اوشاغى
منصورخانين الي-قوْلى وار اوْلسون
هاردا قالسا ، آللاه اوْنا يار اوْلسون

حيدربابا ، ملا ابراهيم وار ، يا يوْخ ؟
مکتب آچار ، اوْخور اوشاقلار ، يا يوْخ ؟
خرمن اوْستى مکتبى باغلار ،‌ يا يوْخ ؟
مندن آخوندا يتيررسن سلام
ادبلى بير سلامِ مالاکلام

خجّه سلطان عمّه گئديب تبريزه
آمما ، نه تبريز ، کى گلممير بيزه
بالام ، دورون قوْياخ گئداخ ائمميزه
آقا اؤلدى ، تو فاقيميز داغيلدى
قوْيون اوْلان ، ياد گئدوْبَن ساغيلدى

حيدربابا ، دوْنيا يالان دوْنيادى
سليماننان ، نوحدان قالان دوْنيادى
اوغول دوْغان ، درده سالان دوْنيادى
هر کيمسَيه هر نه وئريب ، آليبدى
افلاطوننان بير قورى آد قاليبدى


حيدربابا ، يار و يولداش دؤندوْلر
بير-بير منى چؤلده قوْيوب ، چؤندوْلر
چشمه لريم ، چيراخلاريم ، سؤندوْلر
يامان يئرده گؤن دؤندى ، آخشام اوْلدى
دوْنيا منه خرابه شام اوْلدى


عم اوْغلينان گئدن گئجه قيپچاغا
آى کى چيخدى ، آتلار گلدى اوْيناغا
ديرماشيرديق ، داغلان آشيرديق داغا
مش ممى خان گؤى آتينى اوْيناتدى
تفنگينى آشيردى ، شاققيلداتدى

حيدربابا ، قره کوْلون دره سى
خشگنابين يوْلى ، بندى ، بره سى
اوْردا دوْشَر چيل کهليگين فره سى
اوْردان گئچر يوردوموزون اؤزوْنه
بيزده گئچک يوردوموزون سؤزوْنه
خشگنابى يامان گوْنه کيم ساليب ؟
سيدلردن کيم قيريليب ، کيم قاليب ؟
آميرغفار دام-داشينى کيم آليب ؟
بولاخ گنه گليب ، گؤلى دوْلدورور ؟
ياقورويوب ، باخچالارى سوْلدورور ؟

آمير غفار سيدلرين تاجييدى
شاهلار شکار ائتمه سى قيقاجييدى
مَرده شيرين ، نامرده چوْخ آجييدى
مظلوملارين حقّى اوْسته اَسَردى
ظالم لرى قيليش تکين کَسَردى


مير مصطفا دايى ، اوجابوْى بابا
هيکللى ،ساققاللى ، توْلستوْى بابا
ائيلردى ياس مجلسينى توْى بابا
خشگنابين آبروسى ، اَردَمى
مسجدلرين ، مجلسلرين گؤرکَمى


مجدالسّادات گوْلردى باغلارکيمى
گوْروْلدردى بولوتلى داغلارکيمى
سؤز آغزيندا اريردى ياغلارکيمى
آلنى آچيق ، ياخشى درين قاناردى
ياشيل گؤزلر چيراغ تکين ياناردى


منيم آتام سفره لى بير کيشييدى
ائل اليندن توتماق اوْنون ايشييدى
گؤزللرين آخره قالميشييدى
اوْننان سوْرا دؤنرگه لر دؤنوْبلر
محبّتين چيراخلارى سؤنوْبلر

ميرصالحين دلى سوْلوق ائتمه سى
مير عزيزين شيرين شاخسِى گئتمه سى
ميرممّدين قورولماسى ، بيتمه سى
ايندى دئسک ، احوالاتدى ، ناغيلدى
گئچدى ، گئتدى ، ايتدى ، باتدى ، داغيلدى

مير عبدوْلوْن آيناداقاش ياخماسى
جؤجيلريندن قاشينين آخماسى
بوْيلانماسى ، دام-دوواردان باخماسى
شاه عبّاسين دوْربوْنى ، يادش بخير !
خشگنابين خوْش گوْنى ، يادش بخير !

ستاره عمّه نزيک لرى ياپاردى
ميرقادر ده ، هر دم بيرين قاپاردى
قاپيپ ، يئيوْب ، دايچاتکين چاپاردى
گوْلمه ليدى اوْنون نزيک قاپپاسى
عمّه مينده ارسينينين شاپپاسى
حيدربابا ، آمير حيدر نئينيوْر ؟
يقين گنه سماوارى قئينيوْر
داى قوْجاليب ، آلت انگينن چئينيوْر
قولاخ باتيب ، گؤزى گيريب قاشينا
يازيق عمّه ، هاوا گليب باشينا

خانم عمّه ميرعبدوْلوْن سؤزوْنى
ائشيدنده ، ايه ر آغز-گؤزوْنى
مَلْکامِدا وئرر اوْنون اؤزوْنى
دعوالارين شوخلوغيلان قاتاللار
اتى يئيوْب ، باشى آتيب ، ياتاللار


فضّه خانم خشگنابين گوْلييدى
آميريحيا عمقزينون قولييدى
رُخساره آرتيستيدى ، سؤگوْلييدى
سيّد حسين ، مير صالحى يانسيلار
آميرجعفر غيرتلى دير ، قان سالار

سحر تئزدن ناخيرچيلار گَلَردى
قوْيون-قوزى دام باجادا مَلَردى
عمّه جانيم کؤرپه لرين بَلَردى
تنديرلرين قوْزاناردى توْسيسى
چؤرکلرين گؤزل اييى ، ايسيسى
گؤيرچينلر دسته قالخيب ، اوچاللار
گوْن ساچاندا ، قيزيل پرده آچاللار
قيزيل پرده آچيب ، ييغيب ، قاچاللار
گوْن اوجاليب ، آرتارداغين جلالى
طبيعتين جوانلانار جمالى


حيدربابا ، قارلى داغلار آشاندا
گئجه کروان يوْلون آزيب ، چاشاندا
من هارداسام ، تهراندا يا کاشاندا
اوزاقلاردان گؤزوم سئچر اوْنلارى
خيال گليب ، آشيب ، گئچر اوْنلارى


بير چيخئيديم دام قيه نين داشينا
بير باخئيديم گئچميشينه ، ياشينا
بير گورئيديم نه لر گلميش باشينا
منده اْونون قارلاريلان آغلارديم
قيش دوْندوران اوْرکلرى داغلارديم


حيدربابا ، گوْل غنچه سى خنداندى
آمما حئيف ، اوْرک غذاسى قاندى
زندگانليق بير قارانليق زينداندى
بو زيندانين دربچه سين آچان يوْخ
بو دارليقدان بيرقورتولوب ، قاچان يوْخ

حيدربابا گؤيلر بوْتوْن دوماندى
گونلريميز بير-بيريندن ياماندى
بير-بيروْزدن آيريلمايون ، آماندى
ياخشيليغى اليميزدن آليبلار
ياخشى بيزى يامان گوْنه ساليبلار

بير سوْروشون بو قارقينميش فلکدن
نه ايستيوْر بو قوردوغى کلکدن ؟
دينه گئچيرت اولدوزلارى الکدن
قوْى تؤکوْلسوْن ، بو يئر اوْزى داغيلسين
بو شيطانليق قورقوسى بير ييغيلسين

بير اوچئيديم بو چيرپينان يئلينن
باغلاشئيديم داغدان آشان سئلينن
آغلاشئيديم اوزاق دوْشَن ائلينن
بير گؤرئيديم آيريليغى کيم سالدى
اؤلکه ميزده کيم قيريلدى ، کيم قالدى


من سنون تک داغا سالديم نَفَسى
سنده قئيتر ، گوْيلره سال بوسَسى
بايقوشوندا دار اوْلماسين قفسى
بوردا بير شئر داردا قاليب ، باغيرير
مروّت سيز انسانلارى چاغيرير


حيدربابا ، غيرت قانون قاينارکن
قره قوشلار سنَّن قوْپوپ ، قالخارکن
اوْ سيلديريم داشلارينان اوْينارکن
قوْزان ، منيم همّتيمى اوْردا گؤر
اوردان اَييل ، قامتيمى داردا گؤر

حيدربابا . گئجه دورنا گئچنده
کوْراوْغلونون گؤزى قارا سئچنده
قير آتينى مينيب ، کسيب ، بيچنده
منده بوردان تئز مطلبه چاتمارام
ايوز گليب ، چاتميونجان ياتمارام

حيدربابا ، مرد اوْغوللار دوْغگينان
نامردلرين بورونلارين اوْغگينان
گديکلرده قوردلارى توت ، بوْغگينان
قوْى قوزولار آيين-شايين اوْتلاسين
قوْيونلارون قويروقلارين قاتلاسين


حيدربابا ، سنوْن گؤيلوْن شاد اوْلسون
دوْنيا وارکن ، آغزون دوْلى داد اوْلسون
سنَّن گئچن تانيش اوْلسون ، ياد اوْلسون
دينه منيم شاعر اوْغلوم شهريار
بير عمر دوْر غم اوْستوْنه غم قالار
اوستاد شهریارین اثری

آهو باخيشين جانيما بيرولوله سالدي


سينه مده اولان سرّيمي ديلدن- ديله سالدي

تک من ده ييلم سلسله زولفون اسيري

چوخ من کيمي ديوانه ني عشقين چوله سالدي

آرزيم بويودور وصله چاتئيديم بو ياخيندا

افسوس که آي- گون لري بختيم ايله سالدي

يورقون اوره ييم سينه ده هر لحظه سيزيلدار

عشقين اوزماندان کي اوتازه گوله سالدي

گون گورمه يه يارب گوروم عالمده ، رقيبي

من و يار آراسيندا درين فاصله سالدي

دنيا ائله هر اهل دلي محنته سالميش

تک من ده ييلم درد و غمه بيربئله سالدي

ائلدن اوبادان سئل ساراني قاپدي قاچيرتدي

ايللر بوبونيسگيل لريتي سئل ائله سالدي

غم چکمه کونول هر چتين آسان اولي بيرگون

فکر ائتمه رقيب هر ايشيوي موشکوله سالدي

آللاهدي سنين يارومدد کارين هر ايشده

چوخ وئرمه قولاق هرسوزه هر بير دله سالدي

باخ يازديقين آثاريوا دوست – دشمن ايچينده

گوزبيرنئجه غوغا قوپاريپ غلغله سالدي

هر خاطره چون چشمه چشميمدن آخيبدير

هر کيم اوخويوب ائللرآرا هلهله سالدي
////////////////////////////////


قزیل گلم در منی
مخمل اوسته سر منی
الله اوزی شاهد دی
چخ ایستیرم من سنی



سن سن حیاتمن معناسی
سن سن سوگیمین رویاسی
سن سن دنیامین دنیاسی
سنی چخ ایستیرم کلم دلماسی



عزیزیم آشا آشا
سو گلیر داشا داشا
بیر جانم وار ثروتیم
اودا قربان داداشا



گوزلرین دی منی سنه باغلایان
گوزلرین دی گیزلی گیزلی آغلایان
گوزلرین دی یورگیمی داغلایان
منی منن آلان چالان گوزلرین




رنگی سولموش خزلم یللره تاپشیرما منی
گوزیاشمدان توره نن سیللره تاپشیر ما منی
آندولا عشقیمه بیر گون دوزه بیلمم سن سیز
آیلارا هفته لره ایللره تاپشرما منی
 



شمع اگر یانماسا پروانه دولانماز باشینا
نبنسین پروانه عاشیق دی شمین گوز یاشنا



بیر دنیز دوشون سوسوز
بیر انسان دوشون موتسوز
بیر بهار دوشون چیچک سیز
بیرده منی دوشون سنسیز
هیچ الورمو؟




آغلا قان آغلا بختیمین یاتان گونلری دی
بختیمین آی نین اولدوزونون گویده باتان گونلری دی
هر کیمین بختی یاتیب خلق اونی دیوانه سایار
ایندی بیلیرم دوستلاریمین اوستومه بهتان آتان گوننری دی
یغلسین وفالی دوستلاریم باشیما
حقی گویسین آرایه
سویلسین تقصیری می
ایندی دوشموشم بیر قوری بهتانه من
نه اولیدی چخیدیم بو غمخانه دن بیر یانه من



صبر ایله کونول محنت هجرانه تلسمه
درد اهلی یتر،صبر ایله ،درمانه تلسمه
یوسیفده  زلیخانی محبتله سویردی
سالدردی  زلیخا اونی زیندانه ،تلسمه
دونیایه وفا ایلمه چخ آغلاما کونلوم
دونیا نه وفا قیلدی سلیمانه،تلسمه
کام آلمیاجاخ  آیریلیقا باعث اولانلار
عاشبق چاتاجاق  سوگیلی جانانه،تلسمه


گل دونیانی بولوشدورک

.دنیز منیم دالقا ر  سنین .

گونش منیم ، ایشیق سنین .

هامّیسی سنین سنده منیم




تو را بس منتظر ماندم

اوتاندی لحظه لر مندن

بدان من دوستت دارم

اینان بو یاشلی گوزلردن

سفر از تو گذر از تو

فقط یول گوزلماخ مندن

فقط با یك نگاه تو

اوچاردی غصه لر مندن






داغدا پائیز اولاندا
ساری سنبل سولاندا

یارا ائلچی گوندررم

اون بئش یاشی دولاندا







عزیزیم گؤل آلاندا

ساچا سنبل آلاندا

یاریم یادیما دوشر

الیمه گؤل آلاندا







گؤزوم قالدی او قاشدا

او پیکده او قاشدا

مجنون تک دلی گؤیلوم

گزیری داغدا داشدا





بیر گورچین كیمی دن سیزلمیشم! بولبولم یازدا چمن سیزلمیشم!

اوز دیارمدا وطن سیزلمیشم! هیچ بیلرسن نیجه سن سیزلمیشم!!!!!!!!!!!





داغ باشیندا اكین اولماز...

اكین اولسا بیچین اولماز...

دنیادا مین گوزل اولسا...

بیری سنین تكین اولماز...

 

 

محبت قوجالماز

عشق آزالماز

دوست آیرلماز

یاخچلیق یرده قالماز

دوست دوستی آتماز



گر بیز ایکیمیز ده یاپراق اولساق پاییز فصلینده من سنن تئز یئره دوشه جاغام تا سن دوشنده سنی ،اوز قوجاغیما آلیم .





گوروم شیر دنیادا پیر اولماسین

گوروم تولکو جنگلده شیر اولماسین

ستمکار خلقه امیر اولماسین

بوتون پاک اورکللر گوروم شاد اولا

مقدس آذربایجان دائم آباد اول



خیار سوغان بادمجان
دوستت دارم دویونجان



دره دن دانیشیرام قورخوسان " دره نین دومانی وار ، سئلی وار "

داغدان دانیشیرام قورخوسان "داغین اؤچورومو وار ، قاری وار "

دره بیر یانا ، داغ بیر یانا ، یاشاییشدان دا دانیشیرام قورخوسان ، اؤزون بیل قارداش !

 آمما آغیر درد دی قورخوب یاشاماق...!



ایگید بیر دفعه اؤلسه ، قورخاق مین دفعه اؤلر.



گؤزون بیر سئوگیلی ، ایستکلی گؤرسه ، روحون سئوسه ، سوندان گلر دیوانه لیک

من کی سنی گورمه میشم ، سئومه میشم ، سنه عاشیق اؤلمامیشام ، ندن

بئله دیواننم ای "آزادلیق"



"گیزلی سؤز"

اَن گیزلی سؤزلری ، باغلی دیلیمین اوجوندا اکمیشم ، آچیلسا بیر گؤن ! اؤنجه دانیشاجاق نه لر چکمیشم...!



منیم چؤرک سیز و سوسوز قالدیغیم گونوم چوخ اولوب ، آمما اومودسوز قالدیغیم گونوم هئچ اولماییب. "آتا بابک"



داق اولاخ ،اوجا اولاخ،آشمیاخ

دریا اولاخ ،موج اولاخ ،داشمیاخ

عقرب اولوب،اونی بونی،ساشمیاخ

دوست اولوب ،نامرد اولوب،قاشمیاخ